18Feb

EXPOSICIÓN DIDÁCTICA DE TRAXES TRADICIONAIS DE GALICIA

Do 18 de febreiro ao 7 de marzo de 2025  -  Sala Municipal de Exposicións (Casa da Cultura)
Exposición didáctica Traxes tradicionais de Galicia e o falseamen
22Feb

BRIÓN, UNHA HISTORIA QUE CONTAR | AO SON DAS CAMPANAS DE ROSALÍA CON ESPERANZA MARA

17:00 h.  -  Igrexa parroquial de S. Xiao de Bastavales
Conmemora o Día de Rosalía cunha experiencia musical e artís
17Feb

DÍA DE ROSALÍA, 23 DE FEBREIRO

 -  Concello de Brión
Para conmemorar o 23 de febreiro, Día de Rosalí
07Mar

alento e MELODÍA · ciclo vocal [Editado]

 -  Centro Social Polivalente
MISELA: Agrupación coral
24Feb

XII FESTIVAL DE ENTROIDO '25

17:00 e 18:30h.  -  Sala Magariños (ESMUMA)
Música e Movemento: Alumnado 1º, 2º, 3º
Sesión ordinaria 11/02/2025
Actas XGL

Inaugurado o obradoiro “Renova VII”, que formará a 20 persoas de Brión e Ames na montaxe e mantemento de instalacións solares fotovoltaicas

Os alcaldes de Brión, Pablo Lago, e Ames, Blas García, xunto coa delegada da Xunta, Belén do Campo, e o director territorial da Consellería de Emprego, Comercio e Emigración, Juan José Couce, visit

Subscribe to

Brión

É un concello galego que se atopa a uns 13 km ao oeste de Santiago de Compostela, limita cos municipios de Ames, Negreira, Outes, Noia, Lousame, Rois e Teo. Pertence á comarca de Santiago de Compostela. Ten 74,9 km2 distribuídos en 106 aldeas, repartidas en 9 parroquias.

O seu relevo é ondulado con unha altura mínima de 30 m sobre o nivel do mar e unha máxima de 535 (Monte Rubial).

Casa do Concello: Praza do Concello, 1 · 15865 · Pedrouzos, Brión, A Coruña
© Copyright Concello de Brión. Tódolos dereitos reservados.

AS IGREXAS E CRUCEIROS

En Brión pódese facer un fermoso percorrido polas igrexas das diferentes parroquias, principais obras arquitectónicas e artísticas do concello. Ademais da capela de Santa Minia e a igrexa de Bastavales coa capela do Carme, pódese visitar as igrexas parroquiais, a maioría delas de estilo barroco, de San Salvador, Os Ánxeles, Boullón, Luaña, Cornanda, Viceso, Ons e Brión. Estas, ademais do edificio, adoitan acoller pezas ás veces moi valiosas coma os retablos, imaxes, ourivería, etc.

No percorrido polas diferentes parroquias tamén se pode atopar outro elemento moi importante do noso patrimonio, os cruceiros, entre os que compre destacar o de Bemil, Boullón, Vioxo de Abaixo, Goriña e Mourentáns.
 

AS TORRES DE ALTAMIRA

O monumento máis representativo do pasado histórico de Brión son as  Torres de Altamira, testemuña das numerosas liortas entre a nobreza e a igrexa. A fortaleza de Altamira ocupa o lugar estratéxico dunha acrópole castrexa, datando a súa construción, do século IX. Foi destruída polos irmandiños e posteriormente, xa reconstruída, asediada no ano 1471 polas tropas do arcebispo de Santiago, baixo o mando de Luís de Acevedo, sen moita sorte.

A fortaleza constaba de  seis torres, estancias para os donos e servidume e unha capela baixo a advocación dos Reis Magos.

Pouco a pouco foi perdendo importancia para os condes e pasando de mans en mans. Xa en estado ruinoso, as pedras empregáronse para outras construcións ata chegar á actualidade, en que só quedan algúns restos do que fora unha das máis valorosas fortalezas na súa época.
 

BALNEARIO DO TREMO

No lugar do Tremo brota un manancial de augas sulfurosas das que se fai uso dende antigo para curar doenzas cutáneas, anque tamén son boas para a asma e, en xeral, para os aparellos respiratorio e dixestivo. Os veciños maiores lembran como antes era un lugar moi concorrido por persoas dos arredores, principalmente de Compostela. Ata a década dos sesenta aínda estaba en funcionamento o establecemento, pero en anos sucesivos foi quedando abandonado e cuberto pola vexetación. No soar construíuse en 1997 unha urbanización e desde o mes de abril de 2004 está funcionando o novo hotel e mailas instalacións do balneario.

Nesta mesma parroquia dos Ánxeles, entre as aldeas de Soigrexa e Estrar, existe outro manancial de augas medicinais coñecido como  Augas Ferras, situado á beira do río. A 200 metros existe outra instalación hoteleira, o Hotel Casa Rosalía.
 

CARBALLEIRA DE SANTA MINIA

Para os forasteiros, falar de Brión é falar de Santa Minia, a Santa mártir traída da catacumba romana de Santa Inés por Luís Tobío, que nacera en Lamiño o 1 de setembro de 1781.

O corpo da Santa chegou a Brión o 1 de agosto de 1848, aínda que o arcebispo Frei Rafael Vélez dispuxo que a urna fose exposta na igrexa parroquial para que todos os veciños puideran venerala. A Santa non tivo unha capela propia ata pasados vinte anos, cando se habilitou o novo templo, de planta rectangular e aínda sen rematar.

Entre 1851 e 1857 construíuse a nave e a sancristía e en 1905 fíxose unha nova urna para as reliquias da Santa e mailos altares laterais, dedicados á Virxe de Luján e á de Lourdes.

A Carballeira de Santa Minia é tan visitada como a urna da Santa. Tivo unha das mellores feiras que se celebraban na comarca, desde que fora trasladada alí a de Trasmil, en Agrón. A primeira feira celebrouse o día 30 de marzo de 1912.

Esta carballeira era o lugar elixido para as festas, xuntanzas de veciños, mitins políticos…, sendo memorable o acto de adhesión do concello ao levantamento contra o xeneral Espartero do 29 de xuño de 1843. Se os carballos falaran, cantas historias contarían de acontecementos importantes, de amoríos e de algunha que outra trasnada!

Á fermosura natural do lugar engadíuselle en 1913 a fonte dedicada ao deus Hermes ou Mercurio (o deus do comercio, en referencia á feira que acababa de empezar), agasallo de Vicente Ramos. É unha grande pía octogonal que recolle a auga que botan pola boca catro cabezas de león colocadas no alto da pilastra que fai de pedestal da estatua.

IGREXA DE BASTAVALES

A arquitectura relixiosa en Bastavales está representada pola igrexa de San Xiao na que se traballa dende 1768. É de planta de cruz latina cunha única nave. Un detalle curioso é que mentres as demais igrexas están mirando cara oriente, a de San Xiao está orientada cara o occidente para, deste xeito, poder ver as torres da Catedral de Santiago dende a porta principal. É na veciña aldea de Soigrexa dende onde Rosalía oía as campás da igrexa de Bastavales: “Campanas de Bastavales, cando vos oio tocar mórrome de soidades”. Hoxe en día aínda se pode desfrutar do son das campás, sobre todo en días especiais, en que cun pouco de sorte podemos escoitar como o campaneiro as fai “bailar” a ritmo de muiñeira.

No entorno da igrexa atópase o monumental conxunto formado pola Capela do Carme, de estilo barroco, e o adro, “balcón da Maía”, que ofrece unha das máis espléndidas panorámicas deste Val.
 

O CASTRO LUPARIO

Situado nas proximidades da aldea de Beca (Bastavales), conta a lenda xacobea medieval que era aquí onde tiña a súa residencia a Raíña Lupa cando os discípulos do Apóstolo Santiago trouxeron a enterrar os seus restos a Galicia. Na actualidade pódese ver dentro do recinto do castro, capital da tribo dos Amaeos, restos de muros, os máis deles posiblemente medievais, entre os que destacamos unha construción rectangular de case setenta metros de longo por uns corenta de largo.

Nos arredores do castro tamén se atopa a ponte do Río Tinto, de feitura romanica, probablemente construída na Idade Media, e o Santo Arandel.

Outro castro destacable no concello é o de Lamiño, primeira acrópole castrexa da zona que se estudiou e que, segundo a lenda, foi construído polos mouros e ten no seu interior unha trabe de ouro que chega ata as torres de Altamira (cun pouco de sorte, na noite de San Xoán incluso se che pode aparecer na fonte de Agradacasa unha moza cunha galiña con pitiños de ouro).
 

O ENCORO BARRIÉ DE LA MAZA

No ano 1945 rematouse o encoro Barrié de la Maza sobre o río Tambre, preto das aldeas de A Graña e Vilariño (Cornanda). Este foi o primeiro encoro de grandes dimensións que se construíu en Galicia para produción de enerxía hidroeléctrica. O edificio da central, obra dun dos arquitectos máis famosos da época, Antonio Palacios, discípulo de Gaudí, está situado a sete quilómetros. río abaixo, xa no concello de Noia.

A auga dende o encoro ata a central lévase por unha canle descuberta que discorre paralela ao río, conservándose na franxa que queda entre o río e a canle, duns 200 metros, grande variedade de arborado autóctono.

Nos anos 60 construíuse unha nova central eléctrica nas proximidades da anterior. Para conducir a auga dende o encoro ata a central perforouse un túnel.
 

OS PAZOS

Neste concello hai varios pazos entre os que destaca o de Trasouteiro. As partes máis antigas do pazo puideran datar do século XIV, pero sufriu varias reformas posteriores, sobre todo no século XVII. Como os condes non residían nel, o pazo estaba alugado por unha determinada cantidade ao ano (360 reais no ano 1762). Para este pazo viñeron varios obxectos das torres, entre eles o retablo barroco da desaparecida capela dos Reis Magos e unha artística fonte renacentista.

Un dos pazos máis interesantes do concello é o da familia Armesto, situado na aldea de Salaño Pequeno (Ons), que ademais do casal de planta en “L” conta con capela e varias construcións auxiliares.

Outro tamén habitado é o do Armental, na parroquia de Os Ánxeles, e podemos atopar no Casal (Brión) as ruínas do pazo do mesmo nome.